Rada OPZZ woj. opolskiego wspiera realizację projektu „Koordynatorzy działań edukacyjnych w zakładach pracy". 19 września odbyło się spotkanie konsultacyjne w tej sprawie.

Wojciech Rajchel, przewodniczący Rady OPZZ woj. opolskiego

W polskim ustawodawstwie nie ma takiego pojęcia jak koordynator działań edukacyjnych (KDE) w zakładzie pracy. Istnieje jednak wiele przesłanek w przepisach, a nawet jeden przykład usankcjonowanego prawnie rozwiązania, które mogą stanowić punkt wyjścia do rozmowy na temat możliwości wykreowania tego typu podmiotu w przestrzeni publicznej. To zagadnienie stało się przedmiotem debaty uczestników spotkania konsultacyjnego.

Prowadząca - Monika Goc, certyfikowana trenerka i coach IC - rozmawiała z uczestnikami między innymi o kwalifikacjach, które powinien posiadać koordynator. Konieczne jest także uzgodnienie rozwiązań dotyczących pozycji i formalnego usytuowania koordynatora w firmie. Ważne jest zapewnienie mu bezpieczeństwa zatrudnienia i udzielenie niezbędnych uprawnień decyzyjnych i organizacyjnych, które umożliwią wykonywanie oczekiwanych działań. Wprowadzenie KDE do krajowego systemu prawnego może odbyć się poprzez nowelizację ustawy o związkach zawodowych polegającą na rozszerzeniu ich uprawnień. Koordynacja działań edukacyjnych w zakładzie pracy mogłaby być kolejnym uprawnieniem związków zawodowych.

Najwięcej interesujących rozwiązań z możliwościami szerokiego zastosowania można odnaleźć w Ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Wprawdzie jest to akt prawny, skierowany głównie na walkę z bezrobociem, ale uwzględnia on także potencjalne zagrożenie utratą pracy, które może się pojawić na skutek zmiany koniecznych kompetencji, braku odpowiednich umiejętności czy niezbędnej postawy związanej z koniecznością ustawicznej pracy nad własnym rozwojem.

W trakcie konsultacji omówiono najważniejsze cechy KDE i rolę partnerów społecznych we wdrażaniu tego modelu. Wysłuchano uwag, zastrzeżeń i propozycji nowych rozwiązań przedstawionych przez partnerów społecznych - pracodawców, pracowników, ekspertów w zakresie edukacji i doradztwa zawodowego.

Punktem odniesienia przyjętym dla projektu KDE jest Szwecja, w której przyjęto silne i ciągłe zmiany strukturalne, których wartość, sposób prowadzenia oraz korzyści gwarantuje między innymi Konfederacja Związków Zawodowych TCO (The Swedish Confederation of Professional Employees),zrzeszających 1,4 mln z sektora prywatnego i publicznego (po 50%). Podstawową inspiracją jest istniejący tam system wsparcia przejściowego, który obejmuje rady ds. bezpieczeństwa zatrudnienia, ustanawiane przez partnerów społecznych w ramach tzw. porozumień przejściowych. Dostarczają one usługi pracownikom, którzy zostali zwolnieni z przyczyn ekonomicznych. Rady są tworzone przez partnerów społecznych na podstawie układów zbiorowych i finansowane ze składek zarówno związków zawodowych, jak i pracodawców. Do takich rozwiązań dochodzono latami. Na początku i na końcu tej drogi jest pracownik. Istotnym wyzwaniem z jakim boryka się system jest ograniczone chęć pracowników do zmian i kształcenia ustawicznego. Wielu pracowników w postrzega ustawiczną edukację jako niepotrzebny balast i utrudnienie a nie jako szansę na lepsze życie. Kiedy pracodawcy diagnozują luki kompetencyjne swych pracowników i określają ich potrzeby szkoleniowe niektórzy z nich robią wszystko by z tego nie skorzystać. Następuje sytuacja patowa.

Związki zawodowe często mają do czynienia z taką sytuacją. Próbują wówczas ustalić przyczyny tej niechęci, a następnie podejmują próby ich niwelowania. Działania te są bardziej intuicyjne niż systemowe, oparte na potrzebie chwili, nie budujące trwałych rozwiązań. Przyjęto zatem, że KDE jako reprezentanci załogi, potrzebują podnoszenia swych kompetencji i umiejętności. Założono ponadto, że KDE powinni być wsparciem zarówno dla pracowników jak i pracodawców. To powinno zniwelować niechęć do kształcenia ustawicznego, budując jednocześnie akceptację dla planowanych działań edukacyjnych w zakładzie pracy. Chodzi o to aby wiedza i umiejętności pracowników były aktualizowane aby w porę reagować na sytuacje, w których potrzebne będzie przekwalifikowanie. W efekcie edukacja i szkolenie stają się naturalnymi elementami życia zawodowego, a ich celem w szerszym kontekście jest zapewnienie wzrostu i dobrobytu pracowników.