Informacja z plenarnego posiedzenia Rady Dialogu Społecznego 09.08.2021 - opinia OPZZ

9 sierpnia br. odbyło się posiedzenie plenarne Rady Dialogu Społecznego. Spotkanie poświęcone było omówieniu planów reform podatkowych wynikających ze strategicznego rządowego programu – Polskiego Ładu, jak również pozostałych strategicznych założeń tego programu. Informację w tej sprawie przedstawił podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, Jan Sarnowski i jego współpracownicy. Zgodnie z założeniami rządu, Polski Ład oznaczać będzie „historyczną obniżkę podatków i historyczną podwyżkę kwoty wolnej od podatku, na czym zyska niemal 18 mln Polaków”. Projekt nowej ustawy podatkowej obejmie 3 pakiety, a pierwszy z nich obejmuje zmiany systemu podatkowego, mającego zapewnić bardziej sprawiedliwą społecznie redystrybucję danin podatkowych. Zasadnicze założenia tego pakietu to:

- zwiększenie kwoty wolnej od podatku: z 8 tys. zł do 30 tys. zł, równo dla wszystkich, niezależnie od zarobków;

- wyższy próg podatkowy – z 85 tys. zł na 120 tys. zł. Liczba osób, które będą płaciły 32-proc. podatek spadnie o połowę;

- bez względu na formę zatrudnienia (umowa o pracę, własna działalność gospodarcza), każdy pracujący podatnik będzie płacił ujednoliconą stawkę zdrowotną: 9% od osiąganych dochodów.

Według obliczeń Ministerstwa Finansów, wzrost kwoty wolnej do 30 tys. zł oznacza, że niemal 9 mln Polaków przestanie płacić PIT – obejmie to osoby najuboższe i prawie 70% emerytów i rencistów. Od 2022 r. wysokość progu podatkowego wzrośnie o 40% – z ponad 85 tys. zł do 120 tys. zł. Podatek o stawce 32% płacić będzie o połowę osób mniej niż dotychczas. Dla lekarzy, dentystów, pielęgniarek, położnych oraz dla inżynierów stawka ryczałtu spadnie z 17 proc. na 14 proc. Dla informatyków, programistów i innych zawodów z branży ITC stawka zmniejszy się z 15 proc. do 12 proc.

Kolejnym działaniem w ramach Polskiego Ładu ma być wzmocnienie konkurencyjności polskich firm, poprzez wsparcie innowacyjnych przedsiębiorstw oraz inwestorów chcących inwestować w Polsce.
W skład tego działania wejdą następujące ulgi: B+R wspierająca prace koncepcyjne nad nowym produktem, ulga na prototyp, wspomagająca przeniesienie pomysłu na język praktyki i produkcji, ulga na wsparcie innowacyjnych pracowników, ułatwiająca konkurowanie o specjalistów o kluczowych umiejętnościach i kompetencjach, jak również ulga na robotyzację, która ułatwi unowocześnienie produktowych linii produkcyjnych.

Dodatkowo, rząd planuje preferencje podatkowe, mające wspierać organiczny i kapitałowy rozwój przedsiębiorstw:

• Ulgę na IPO wraz z ulgą na inwestycje w giełdowych debiutantów, które ułatwią polskim firmom wejście na giełdę i znalezienie potrzebnych im inwestorów.
• Ulgę konsolidacyjną kierowaną do firm, które poprzez połączenie się z innym podmiotem zdecydują się na uratowanie np. swojego kontrahenta, dostawcy lub innego biznesu potrzebującego wsparcia.
• Ulgę na ekspansję, dzięki której wydatki na poszukiwanie nowych rynków dla polskich produktów będą mogły zostać odliczone 2 razy.
• Atrakcyjne podatkowo zasady inwestowania za pośrednictwem Venture Capital, które będą zachętą do lokowania kapitału w innowacyjne polskie przedsiębiorstwa i start-upy.
• Estoński CIT. To nowy sposób opodatkowania, który promuje inwestycje i minimalizuje formalności przy rozliczeniu podatków.

Kolejnym celem Polskiego Ładu jest w zamyśle rządu przyciąganie do Polski kapitału i inwestorów, poprzez następujące inicjatywy:

• Investor Desk. Kompleksową i szybką obsługę inwestorów, prowadzoną metodą „jednego okienka”, przy czym kluczowe inwestycje będą obsługiwane fiskalnie bezpośrednio przez Ministerstwo Finansów.
• Inwestor otrzyma też Interpretację 590, czyli wystawiany przedsiębiorcy przez Ministra Finansów list żelazny, określający całość konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji.
• Zachęty do inwestowania w Polsce przez korporacje. Będzie to możliwość objęcia VAT usług finansowych. Oprócz tego będą też atrakcyjne warunki do funkcjonowania grup holdingowych.

Ponadto, zostanie wdrożony program repatriacji kapitału do Polski, dedykowany do Polaków, mieszkających poza granicami kraju oraz uszczelnienie systemu podatkowego, mające ograniczyć wielkość szarej strefy.

W opinii OPZZ, przedstawionej przez przewodniczącego Andrzeja Radzikowskiego, obniżenie podatków dla pracowników i emerytów o najniższych dochodach jest spełnieniem wieloletnich postulatów OPZZ. Zasadność tego kroku, oprócz solidaryzmu społecznego wynika także
z faktu, że wynagrodzenia te są aktualnie objęte największymi proporcjonalnie obciążeniami składkowymi i fiskalnymi. Zdaniem OPZZ, należałoby w tym kontekście rozciągnąć podstawę opodatkowania dodatków do wynagrodzeń (jak: barbórka, nagrody, premie) na cały okres roczny, zamiast – jak to się dzieje obecnie – na dany miesiąc, w którym zostały przyznane. OPZZ uznaje wzrost wydatków na ochronę zdrowia do 7% PKB za pożądany, zastrzegając, aby realizacja tego celu nie odbywała się kosztem pracowników i emerytur. W ocenie OPZZ ważne jest skierowanie całej dodatkowo wygenerowanej składki zdrowotnej bezpośrednio do NFZ, przy czym rząd powinien
w tym kontekście wdrożyć efektywny program poprawy dostępności do usług medycznych – przedstawiony wcześniej projekt ustawy o ochronie zdrowia jest zestawem działań życzeniowych, a nie konkretnym, mierzalnym planem. Jak zauważył przewodniczący OPZZ, parametry obecnego systemu ochrony zdrowia nie zachęcają do zwiększania nakładów na jego funkcjonowanie w niezmienionej formie. Bez naprawy jakości i dostępności służby zdrowia trudno będzie przekonań pracujących do zwiększenia składki zdrowotnej. Kolejna kwestia dotyczy tej grupy emerytów, których świadczenia wynoszą powyżej 5 tys. zł. Po implikowanej przez ustalenia podatkowego Polskiego Ładu obniżce kwot netto takich świadczeń zadadzą sobie pytanie, czy opłacało się tak długo pracować i odprowadzać składki, co może stanowić przyczynek ogólnej refleksji osób pracujących w tym kontekście.
Przewodniczący OPZZ wystąpił ponadto z kilkukrotnie już wcześniej zgłaszanym postulatem, aby pracownicy mieli możliwość odliczania składki związkowej od podatku.

W konkluzjach generalnej dyskusji, strona rządowa zgodziła się przedłużyć termin zgłaszania propozycji do projektu programu Polskiego Ładu przez organizacje Rady Dialogu Społecznego do 31 sierpnia br.

RK