Jak wynika z analizy Europejskiej Konfederacji Związków Zawodowych (EKZZ), średni roczny rachunek za energię wynosi obecnie więcej niż miesięczne płace nisko opłacanych pracowników w większości państw członkowskich Unii Europejskiej.

Ostatnie dane wskazują, że, przed rozpoczęciem kryzysu energetycznego, około 9,5 miliona pracujących osób w UE miało trudności z opłaceniem rachunków za energię. Obecnie koszty gazu i energii elektrycznej wzrosły w całej Europie o 38% w porównaniu z rokiem ubiegłym.  Drastyczny wzrost kosztów energii spowodował, że w wielu państwach UE pracownicy zarabiający płacę minimalną muszą przeznaczyć równowartość miesięcznej pensji lub więcej, aby utrzymać w ciągu roku włączone oświetlenie i ogrzewanie w domu.

EKZZ wzywa przywódców do podjęcia zdecydowanych działań w celu położenia kresu niezrównoważonym podwyżkom cen energii w Europie. EKZZ skierowała do Ursuli von der Leyen, przewodniczącej Komisji Europejskiej, postulaty działań na rzecz pracowników.


EKZZ stoi na stanowisku, że ten kryzys jest napędzany przez nadmierne zyski - nie płace. Płace nie są przyczyną inflacji i to pracownicy są ofiarami tego kryzysu, ponieważ wartość ich zarobków spada, podczas gdy ceny towarów codziennego użytku rosną. 


Pogłębiają się istniejące nierówności, a najbardziej dotyka to pracowników o niskich zarobkach przez co znajdujące się one w szczególnie trudnej sytuacji.

Pracodawcy, rządy i UE są odpowiedzialni za podjęcie pilnych działań w celu rozwiązania kryzysu związanego z kosztami utrzymania. Polityka cięć znana z poprzedniego kryzysu finansowego w 2008 r. nie może się powtórzyć.

Konieczne jest zapewnienie podwyżek wynagrodzeń, nadzwyczajne wsparcie dla rodzin borykających się z problemami wynikającymi z kryzysem energetycznym, ograniczenie cen, opodatkowanie nadmiernych zysków niektórych firm i redystrybucja publicznych środków finansowych na rzecz najbardziej potrzebujących.

EKZZ postuluje:

  • Podwyżki płac, aby sprostać wzrostowi kosztów życia i zapewnić pracownikom sprawiedliwy udział we wzroście wydajności, a także podjęcie działań promujących negocjacje zbiorowe jako najlepszy sposób na osiągnięcie sprawiedliwego wynagrodzenia i zrównoważonej gospodarki.
  • Wprowadzenie świadczeń przeznaczonych dla osób, które mają trudności z opłaceniem rachunków za energię, zakupem płatności i zapłaceniem czynszu. Prawo do zapewnienia pożywienia i do ciepłego domu to prawa człowieka, które należy chronić. Należy zakazać odłączania od sieci.
  • Należy wprowadzić limity cenowe, zwłaszcza w odniesieniu do kosztów rachunków za energię, oraz ustanowić podatek od nadmiernych zysków przedsiębiorstw energetycznych i innych firm korzystających na obecnej sytuacje, aby zapewnić, że nie będą one korzystać na tym kryzysie.
  • Ustanowienie krajowych i europejskich antykryzysowych środków wsparcia w celu ochrony dochodów i miejsc pracy w przemyśle, usługach i sektorze publicznym, w tym środki typu SURE służące ochronie miejsc pracy a także do finansowaniu świadczeń społecznych służących ograniczeniu kryzysu i kontynuowaniu procesu sprawiedliwej transformacji.
  • Należy przeprowadzić reformy funkcjonowania rynku energetycznego UE, w tym uznać, że energia jest dobrem publicznym. Konieczne jest zwiększenie inwestycji w ekologiczną energię.
  • Zapewnienie udziału związków zawodowych w opracowaniu i wdrożeniu instrumentów antykryzysowych poprzez dialog społeczny. To metoda skutecznego zarządzania kryzysem.


Zastępca sekretarza generalnego EKZZ, Esther Lynch, powiedziała:

"Miliony pracujących już przed tym kryzysem miały trudności z opłaceniem rachunków, a teraz są proszeni o zapłacenie gwałtownie rosnących kosztów energii wynagrodzeniami, które tracą na wartości przez inflację.".


"Za danymi statystycznymi kryją się prawdziwi ludzie, którzy muszą podejmować coraz trudniejsze decyzje o tym, czy mogą sobie pozwolić na włączenie ogrzewania lub gotowanie ciepłych posiłków dla swoich dzieci. Tymczasem spółki energetyczne cieszą się rekordowymi zyskami na swój koszt.Politycy muszą opanować ten kryzys. Nadszedł czas na godziwe podwyżki wynagrodzeń, ograniczenie cen energii, wprowadzenie podatku od nadmiernych zysków oraz nadzwyczajnego wsparcia dla najbiedniejszych gospodarstw domowych.".

(oprac. KP)