Komisja Europejska w dniu 23 lutego 2022 r., z 238 dniowym opóźnieniem, opublikowała projekt dyrektywy w sprawie należytej staranności przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (CSDD). Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) przedstawiło opinię do projekty tej dyrektyw.

Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ

OPZZ z zadowoleniem przyjmuje długo oczekiwany projekt regulacji prawnej w tym zakresie. Bez wątpienia istnieje pilna potrzeba ustanowienia europejskiej dyrektywy w sprawie należytej staranności, ponieważ istniejące międzynarodowe i europejskie dobrowolne wytyczne i kodeksy nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.

Uważamy, że dyrektywa może stanowić przełomowy krok w kierunku zminimalizowania negatywnego wpływu przedsiębiorstw na pracowników oraz zwiększyć odpowiedzialność przedsiębiorców, dlatego istotne jest zapewnienie pracownikom i związkom zawodowym możliwości pociągania przedsiębiorstw do odpowiedzialności za łamanie przez nie praw człowieka we wszystkich ich działaniach i w całym łańcuchu dostaw.

Jednak mimo wielu pozytywnych elementów, projekt dyrektywy nie spełnia podstawowych oczekiwań OPZZ. Komisja nie uwzględniła kluczowego apelu OPZZ o rozszerzenie zakresu podmiotowego dyrektywy na wszystkie przedsiębiorstwa i wprowadzenie surowych zasad należytej staranności korporacyjnej w zakresie zrównoważonego rozwoju. Zignorowała także postępowe propozycje Parlamentu Europejskiego, które wzmacniały pozycję związków zawodowych w procesie należytej staranności i wprowadzały obowiązek prowadzenia z nimi konstruktywnych negocjacji. Zabrakło ponadto zdecydowanego poparcia dla tworzenia sektorowych i międzysektorowych planów działania oraz określenia roli związków zawodowych w dyskusji nad strategią firm w zakresie należytej staranności.

Propozycja Komisji jest w wielu aspektach niewystarczająca, aby zapewnić zapobieganie i zaprzestanie naruszania praw człowieka, w tym praw związków zawodowych i pracowników, oraz standardów ochrony środowiska. Tym ostatnim nie nadaje się jednak należytej rangi, choć jest to konieczne w dobie globalnych zmian klimatycznych.

Przepisy projektu dyrektywy są pełne wad i niedociągnięć, które mogą drastycznie ograniczyć pozytywny wpływ nowoprojektowanych regulacji na prawa człowieka, w tym prawa pracowników i związków zawodowych. Dlatego, zdaniem OPZZ, projekt dyrektywy wymaga korekty w trakcie dalszych prac legislacyjnych.

(nq)