Minister finansów chce zmodyfikować niektóre przepisy „Polskiego Ładu”. W tym celu skierował do konsultacji społecznych projekt ustawy, który poprawia uchwalone w ubiegłym roku przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Projekt został omówiony na posiedzeniu Zespołu problemowego ds. budżetu, wynagrodzeń i świadczeń społecznych Rady Dialogu Społecznego a następnie na jej posiedzeniu plenarnym 30 marca br., w trakcie którego OPZZ zaprezentowało swoje uwagi oraz sformułowało oczekiwania pod adresem strony rządowej. Kilka dni później przekazaliśmy ministrowi finansów opinię w tej sprawie.

Norbert Kusiak, dyrektor Wydziału Polityki Gospodarczej i Funduszy Strukturalnych OPZZ

Uchwalone w ubiegłym roku przepisy „Polskiego Ładu” zwiększyły progresję podatkową i obniżyły klin podatkowy, zgodnie z postulatem programowym OPZZ, ale nie uprościły systemu podatkowego, a wręcz przeciwnie, jeszcze bardziej go skomplikowały. Wciąż istnieje obawa, że dotychczasowe nowelizacje „Polskiego Ładu” nie rozwiązały problemów z praktycznym stosowaniem przepisów podatkowych, a zmiana sposobu, kalkulacji i poboru zaliczek na podatek dochodowy nie uchroni niektórych pracowników przed wysoką dopłatą podatku na początku kolejnego roku.

Mając na uwadze powyższe OPZZ uznaje, że obniżenie z 17 proc. do 12 proc. stawki podatku z równoczesnym uchyleniem, postrzeganej jako niespójnej i komplikującej system podatkowy, ulgi dla klasy średniej jest działaniem, które może ulepszyć i uprościć system podatkowy. Jest to krok w kierunku naprawy „Polskiego Ładu” i wyeliminowania problemów i zamieszania, które pojawiły się na początku bieżącego roku. Zwracamy jednak uwagę, że zaproponowane w projekcie ustawy zmiany tylko w części usuną największy mankament obecnego systemu podatkowego, którym jest niska jego progresywność, czyli relatywnie wysokie obciążenia podatkowe osób mało zarabiających oraz niskie osób dużo zarabiających.

W ocenie OPZZ proponowane obniżenie obciążeń podatkowych powinno w jeszcze większym stopniu zmniejszyć klin podatkowy, w sposób który zapewni wymierne korzyści osobom o najniższych dochodach. Dlatego przepisy podatkowe powinny gwarantować tym osobom największą korzyść podatkową. Niestety projekt ustawy nie gwarantuje realizacji tak zdefiniowanego celu.

OPZZ nie może zaakceptować sytuacji, w której przedsiębiorcy opłacają składkę zdrowotną w niższej wysokości niż pracownicy, a w dodatku zyskują prawo do jej częściowego odliczenia. Propozycja Ministerstwa Finansów zmierza do zbudowania asymetrycznego, dualnego systemu opłacania składki zdrowotnej. Przypominamy, że celem „Polskiego Ładu” było zwiększenie nakładów publicznych na ochronę zdrowia do 7 proc. PKB. Wprowadzenie zaproponowanych zmian oddala nas od tego celu, tworząc wyjątek w systemie, którego OPZZ nie popiera. Uważamy, że rząd powinien dążyć do zbudowania sprawiedliwego społecznie systemu poboru składki na ubezpieczenie zdrowotne, w którym wszyscy w jednakowym stopniu finansują ochronę zdrowia.

Pozytywnie oceniamy przywrócenie wspólnego rozliczenia samotnych rodziców z dzieckiem, które obowiązywało przed 1 stycznia 2022 r., lecz zostało zlikwidowane ustawą wprowadzającą „Polski Ład” i zastąpione tzw. ulgą dla samotnego rodzica. OPZZ negatywnie ocenia jednak zapisy, zgodnie z którymi wspólne rozliczanie samotnych rodziców nie będzie miało zastosowania do osoby, która wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z drugim rodzicem albo opiekunem prawnym, w tym również, gdy dziecko jest pod opieką naprzemienną, w związku z którą obydwojgu rodzicom zostało ustalone świadczenie wychowawcze.

W ocenie OPZZ proponowana zmiana dotycząca sposobu dokumentowania odliczenia od dochodu składek opłacanych na rzecz związków zawodowych jest zgodna z postulatem OPZZ, zgłoszonym w trakcie prac nad projektem „Polskiego Ładu”. W przypadku składek pobieranych przez pracodawcę z wynagrodzenia przysługującego pracownikowi proponowane zastąpienie oświadczenia organizacji związkowej o wysokości pochodzących od podatnika składek informacją PIT-11, wystawianą przez płatnika, jest konieczne. Rozwiązanie to poprawia sytuację prawną podatników i jest korzystne dla członków związków zawodowych.

OPZZ apeluje ponadto o jak najszybsze rozpoczęcie w Radzie Dialogu Społecznego prac nad kompleksową reformą prawa podatkowego, która zwiększy progresję podatkową i zapewni większą sprawiedliwość społeczną.

(nq)