Głównym celem projektu jest wzmocnienie współpracy pomiędzy ERZ, związkami zawodowymi i przedstawicielami pracowników oraz wzmocnienie udziału pracowników we wdrażaniu Europejskiego Zielonego Ładu.

Partnerzy:

• Association of Building Entrepreneurs in the Czech Republic (ABE)
• ASITECO
• CCOO de Industria
• Unification of Lithuanian Metalworkers’ Trade Unions
• Cartel ALFA
• KESA

Zadania do zrealizowania:

• Konferencja otwierająca 13-14.09.2021 w Polsce
• I Warsztaty tematyczne planowane w Czechach - w formie online 15-16.11.2021
• II Warsztaty tematyczne - 09-10.12.2021
• III Warsztaty tematyczne
• Refleksje na temat warsztatów tematycznych – online
• Opracowanie publikacji końcowej
• Konferencja kończąca
• Działania w zakresie upowszechniania wyników projektu

Artykuł wyjaśniający badania przeprowadzone w ramach projektu, ich wyniki oraz przedstawiający zalecenia na przyszłość do publikacji w prasie o zasięgu ogólnokrajowym

przygotowała: Katarzyna Pietrzak, ekspert projektu.

Związki zawodowe i organizacje pracodawców z sześciu państw realizują projekt współfinansowany z funduszy Unii Europejskiej. Partnerzy społeczni z Czech, Estonii, Hiszpanii, Litwy, Polski i Rumunii współpracują na rzecz zwiększenia roli partycypacji pracowniczej w zarządzaniu przedsiębiorstwami w procesie realizacji przez nie Europejskiego Zielonego Ładu, w warunkach wystąpienia w Europie pandemii COVID-19. Projekt uwzględnia wystąpienie w Europie pandemii COVID-19, która uwypukliła potrzebę zwiększenia odporności państw na kryzysy.

Europejski Zielony Ład, jako długoterminowa strategia gospodarcza UE, ma przekształcić unijną gospodarkę w zrównoważoną. Transformacja klimatyczna, niezbędna do osiągnięcia celów Ładu, wpływa zarówno na funkcjonowanie przedsiębiorstw jak i społeczności, w tym pracowników. Uzyskanie sprawiedliwego wymiaru transformacji klimatycznej wymaga wypracowania porozumienia odnośnie do sposobu jej realizacji. Dialog społeczny jest odpowiednim narzędziem, aby nikogo w procesie transformacji klimatycznej nie zostawić w tyle. Pozwala bowiem z korzyścią dla przedsiębiorstw i pracowników angażować załogę w działania swojego przedsiębiorstwa wdrażającego Ład oraz wpływać na ten proces na poziomie krajowym i europejskim. Należy w związku z tym zwiększyć świadomość pracowników na temat sprawiedliwej transformacji klimatycznej (just transition), aby ich wiedza pozwalała skuteczniej wdrażać jej zasady w przedsiębiorstwach, wzmacniając przez to ich odporność. Niezbędne jest również wzmocnienie roli pracowników i związków zawodowych w procesie podejmowania decyzji w przedsiębiorstwie.

Biorąc pod uwagę powyższe, przeprowadzenie projektu ma swoje głębokie uzasadnienie. Należy podkreślić, że pandemia COVID-19 znacząco wpływa na jego realizację, bowiem większość zaplanowanych w nim aktywności wykonano w formule on-line. Mimo tych przeciwności, współpraca partnerów projektu jest efektywna. Wykonano etap analityczno-badawczy, w ramach którego eksperci przygotowali raporty krajowe (country’s report) - na podstawie analizy dokumentów ze źródeł wewnętrznych i zewnętrznych (desk research and secondary research). Drugim etapem projektu był etap dzielenia się przez partnerów projektu wiedzą, doświadczeniem i dobrymi praktykami na temat wdrożenia Europejskiego Zielonego Ładu z uwzględnieniem partycypacji pracowniczej w państwach, których są przedstawicielami, na warsztatach tematycznych. Zasadniczą metodą pracy w projekcie była analiza porównawcza zgromadzonych informacji oraz analiza SWOT, która posłużyła do oceny sytuacji w państwach partnerów projektu pod kątem mocnych i słabych stron realizacji Europejskiego Zielonego Ładu oraz kondycji partycypacji pracowniczej a także szans i zagrożeń zwiększenia zaangażowania pracowników w działania przedsiębiorstw w tym procesie. W rezultacie pogłębionego dialogu przeprowadzonego w projekcie, powstanie raport końcowy. Raport będzie odzwierciedlał efekty współpracy partnerów projektu i zostanie zaprezentowany na konferencji podsumowującej projekt. Konferencja stworzy dodatkową przestrzeń do dyskusji na temat bieżących wyzwań dialogu społecznego w związku z wdrażaniem Europejskiego Zielonego Ładu w Unii Europejskiej.

Atutem projektu jest jego międzynarodowy charakter, który pozwolił na zbudowanie partnerstwa między partnerami społecznymi z różnych państw należących do Unii Europejskiej. Ta platforma współpracy będzie użyteczna dla kontynuowania dialogu społecznego również po jego zakończeniu i stanowi jedną z wartości dodanych projektu. Potencjał partnerów projektu do przedstawienia zestawu rekomendacji i dobrych praktyk w obszarze partycypacji pracowniczej pozwala ponadto kształtować obraz partnerów społecznych jako aktywnych i profesjonalnych interesariuszy procesu wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu.

Współpraca partnerów społecznych w ramach realizacji projektu potwierdziła tezę, że dialog społeczny powinien być centralnym punktem transformacji klimatycznej. Współtworzenie rozwiązań na poziomie lokalnym, planowanie działań wyprzedzająco a nie ad hoc oraz dostęp do informacji jest kluczowy dla zachowania pokoju społecznego. Wspólnie, partnerzy społeczni mogą wypracować rozwiązania urzeczywistniające sprawiedliwy sposób wdrażania Europejskiego Zielonego Ładu, który pozwoli na zminimalizowanie negatywnych skutków tego procesu ale też w odpowiedzialny społecznie sposób rozłoży koszty i korzyści związane z transformacją klimatyczną. Z realizacji projektu wynika także wniosek, że kluczowa jest praktyka współpracy partnerów społecznych, bazująca na zrozumieniu korzyści wynikających z prowadzenia dialogu społecznego oraz wzajemnym poszanowaniu interesariuszy tego procesu.

Podsumowanie projektu: „Współczesne wyzwania partycypacji pracowniczej – przeciwdziałanie skutkom COVID-19.”

28 października 2022 odbyło się spotkanie partnerów projektu podsumowujące projekt pod nazwą: Współczesne wyzwania partycypacji pracowniczej – przeciwdziałanie skutkom COVID-19. Projekt miał formułę międzynarodową, uczestniczyli w nim przedstawiciele związków zawodowych i organizacji pracodawców z Litwy, Rumunii, Estonii, Czech i Hiszpanii. OPZZ był liderem projektu. Z uwagi na restrykcje związane z pandemią COVID-19 większość działań w projekcie miała formułę zdalną, natomiast ostatnie spotkanie partnerów projektu formę hybrydową. OPZZ reprezentowała na spotkaniu wiceprzewodnicząca OPZZ, Barbara Popielarz oraz przedstawiciele branży surowcowej zrzeszeni w OPZZ i ekspertka projektu Katarzyna Pietrzak z Biura OPZZ.

Celem projektu było wzmocnienie roli partycypacji pracowniczej i dialogu społecznego w procesie realizacji w Unii Europejskiej transformacji klimatycznej wyznaczonej przez Europejski Zielony Ład.

Spotkanie poświęcono zatem omówieniu rezultatów projektu, efektom dyskusji prowadzonej przez partnerów projektu dotyczących sprawiedliwego wymiaru transformacji klimatycznej, analizie porównawczej poszczególnych państw pod względem kondycji dialogu społecznego oraz treści raportu końcowego projektu. W projekcie duże znaczenie miało wypracowanie rekomendacji, których wdrożenie pozwoliłoby na urzeczywistnienie sprawiedliwego wymiaru sprawiedliwej transformacji oraz wzmocnienie roli dialogu społecznego w procesie realizacji Europejskiego Zielonego Ładu. Stąd dużo uwagi poświęcono rekomendacjom i dobrym praktykom.

Spotkanie było również okazją do ożywionej dyskusji na temat samego Europejskiego Zielonego Ładu i obecnego kryzysu energetycznego, który ma niebagatelny wpływ na sytuację gospodarczą i społeczną oraz na politykę klimatyczną państw. W debacie partnerów projektu wyraźnie wybrzmiało, że negatywne skutki kryzysu ponoszą pracownicy i przedsiębiorstwa a obecna sytuacja wymaga dogłębnej analizy dotychczasowej polityki klimatycznej UE i jej dostosowania do realiów gospodarczych i społecznych. Uczestnicy rozmawiali ponadto na temat roli partycypacji pracowniczej w budowaniu odporności przedsiębiorstw i pracowników na kryzysy w oparciu o norweskie dobre praktyki.

(KP)