Uzgodnienia w dialogu społecznym ze stroną społeczną wszelkich decyzji finansowych zmniejszających udział wydatków publicznych przeznaczanych na ochronę zdrowia (w szczególności z NFZ) oraz coroczne określanie priorytetów i wydatków na zdrowie. To propozycje partnerów społecznych, zgłoszone podczas posiedzenia Trójstronnego Zespołu ds. Ochrony Zdrowia z 28 czerwca.

Renata Górna, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej, Rynku Pracy, Ubezpieczeń i Zdrowia OPZZ

Głównym tematem dyskusji były finanse ochrony zdrowia na tle skutków wprowadzenia ustawy 6 proc. PKB na zdrowie po trzech latach od wejścia jej w życie. Prezentację na ten temat przygotowała Federacja Przedsiębiorców Polskich, jedna z organizacji pracodawców i członków Trójstronnego Zespołu.

Polski Ład o finansowaniu zdrowia

Przypomnijmy, że obecne prawo zakłada, iż finansowanie ochrony zdrowia w wysokości nie niższej niż 6 proc. PKB osiągniemy w 2024 r. Nadzieją jest więc Polski Ład, według którego filarem ,,Planu na Zdrowie” ma być finansowanie tego sektora w szybszej i wyższej perspektywie, tj. 6 proc. PKB w 2023 r. i 7 proc. PKB w 2027 r.

Zapowiedź ta została odebrana z entuzjazmem - zwłaszcza przez branżę - podobnie jak słowa premiera Mateusza Morawieckiego wypowiedziane 14 czerwca w Sokołowie Podlaskim, że ,,w ramach Polskiego Ładu ochrona zdrowia będzie naszym oczkiem w głowie”. Systematyczne zwiększanie finansowania ochrony zdrowia do co najmniej 7 proc. PKB to także aktualny postulat programowy OPZZ.

Polska wciąż w tyle Europy

Podczas posiedzenia strona społeczna wskazywała liczne przykłady zaniedbań finansowych w ochronie zdrowia i nienadążanie za potrzebami zdrowotnymi pacjentów. Na przykład na tle Europy Polska wciąż wypada blado, wydając niecałe 600 euro (dokładnie 593 euro) na mieszkańca, przy czym średnia unijna wynosi 2373 euro.

Wydatki publiczne na ochronę zdrowia w przeliczeniu na mieszkańca wynoszą w Polsce zaledwie 44 proc. średniej UE.

Niezmienne i wciąż negatywne są oceny Polaków wyrażających niezadowolenie z funkcjonowania systemu ochrony zdrowia (na przestrzeni trzech ostatnich lat niezadowolenie wzrosło o ponad 30 proc.). Wskazywaliśmy, że dostęp do lekarzy - zwłaszcza specjalistów - nadal jest tym obszarem, który wymaga najpilniejszej interwencji. Z badań sondażowych wynika także, że w dalszej kolejności pacjenci oczekują dostępu do diagnostyki, leczenia i nowych skutecznych leków, ale także np. wysokiej jakości udzielanych świadczeń zdrowotnych.

Kiedy i jak osiągnąć 7 proc. PKB na zdrowie?

Podczas posiedzenia zespołu eksperci ustalili, jak będzie wyglądać zwiększanie wydatków na ochronę zdrowia do poziomu 7 proc. PKB do 2027 r. „Mapa drogowa” wygląda następująco: 2022 r. – 5,65 proc; 2023 r. – 6 proc.; 2024 r. – 6,25 proc.; 2025 r. – 6,50 proc.; 2026 r. – 6,75 proc.; 2027 r. – 7 proc.

Pojawia się pytanie zasadnicze: w jaki sposób ten wzrost ma być sfinansowany? Częściowej odpowiedzi udziela Polski Ład, wskazując na skokowy wzrost wpływów ze składki zdrowotnej oraz dodatkowe dotacje budżetowe w przypadku brakujących środków do realizacji „ustawy 7 proc.”. Analizy pracodawców wskazują, że rola budżetu w ,,łataniu dziury” związanej z dochodzeniem do poziomu PKB w przyszłych latach będzie znacząca - do 2027 r. budżet wciąż będzie musiał ,,dokładać” dodatkowo nawet 40 md zł ponad naturalny wzrost, będący efektem wzrostu gospodarczego.

Wnioski z dyskusji członków i ekspertów Trójstronnego Zespołu są obecnie przedmiotem uzgodnień strony społecznej i opracowywania stanowiska w sprawie finansowania ochrony zdrowia. OPZZ na pewno będzie się domagać przejrzystości oraz publicznego nadzoru w zakresie publicznych nakładów na ochronę zdrowia.