Przeciwdziałanie narażeniu na substancje rakotwórcze w środowisku pracy oraz warunki pracy i zatrudniania młodocianych to główne tematy dyskutowane na posiedzeniu Rady Ochrony Pracy w dniu 28 września br.

Uczestniczyli w nim członkowie Rady: Zbigniew Janowski i Renata Górna.

Renata Górna, dyrektor Wydziału Polityki Społecznej, Rynku Pracy, Ubezpieczeń i Zdrowia

Rakotwórcze środowisko pracy - wyzwanie bhp

Rada przyjęła stanowisko w sprawie procesów technologicznych, w których dochodzi do uwolnienia czynników o działaniu rakotwórczym, oceniając to narażenie w świetle obowiązujących przepisów. Problem skali występowania substancji chemicznych o działaniu rakotwórczym w pracy, jak i zagrożenia dla życia i zdrowia pracujących jest podobny we wszystkich państwach unijnych. Szacuje się, że w krajach UE, w związku z narażeniem na substancje rakotwórcze, co roku umiera ok. 100 tysięcy pracowników czyli dwadzieścia razy więcej niż w wypadkach przy pracy. W Polsce, stosowanie w zakładach pracy substancji chemicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym zgłosiło w latach 2016 –2020 do właściwego okręgowego inspektora pracy 24,6 tys. pracodawców. Co istotne, w dalszym ciągu ok. 60 proc. pracodawców nie wykazuje takich danych. Kontrole Państwowej Inspekcji Sanitarnej wykazały istotne nieprawidłowości w tym obszarze dotyczące m.in.: braku w zakładach pracy rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania w kontakcie z czynnikami rakotwórczymi, braku rejestru pracowników narażonych na działanie czynników rakotwórczych, nieprzekazywanie do państwowego inspektora sanitarnego informacji o występowaniu w środowisku pracy czynników rakotwórczych, braku aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych, jak i braku badań lekarskich i szkoleń pracowników.

Rada przyjmując rekomendacje wskazała na konieczność zmian prawnych, np. poprzez zdefiniowanie pojęć „praca w kontakcie” oraz „praca w narażeniu”. Za ważne uznała skuteczniejsze uświadomienie pracodawcom, pracownikom oraz służbom bhp o konieczności realizacji działań dla ochrony zdrowia pracowników w zakładach, w których występują prace oraz procesy technologiczne związane z narażeniem na substancje rakotwórcze.

Praca nad zmianami wykazu prac wzbronionych młodocianym

Członkowie Rady dokonali także analizy zatrudnienia młodocianych w Polsce.
W wielu branżach wciąż pracodawcy napotykają wiele ograniczeń prowadzenia praktycznej nauki zawodu, a ich liczne wnioski o umożliwienie uczniom szkół zawodowych podjęcie praktycznej nauki zawodu, jak i postęp techniczny w zakresie ochrony pracowników – wymuszają zmianę przepisów dostosowujących załączniki obowiązującego rozporządzenia Rady Ministrów z 2004 r. określającego wykaz prac wzbronionych młodocianym i warunki ich zatrudniania. Projekt nowelizacji jest obecnie w fazie roboczych uzgodnień. Ostatnie wyniki kontroli inspekcji pracy w tym obszarze także nie są optymistyczne. Wskazują one, że najwięcej nieprawidłowości przy zatrudnieniu młodocianych dotyczy: nieinformowania przedstawicieli ustawowych młodocianych o ryzyku zawodowym czy zasadach ochrony przed zagrożeniami, dopuszczania młodocianych do pracy bez szkoleń w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, jak i bez wstępnych badań profilaktycznych.

W związku z tą jak i poprzednią tematyką, OPZZ uznało za konieczne opracowanie zasad bezpiecznego umożliwienia osobom młodocianym praktycznej nauki zawodu, którego wykonywanie wiąże się z narażeniem pracownika na działanie szkodliwych substancji chemicznych oraz zwrócenie uwagi na jakość szkoleń bhp kierowanych do młodych, gdyż ta grupa potencjalnych przyszłych pracowników, najczęściej ulega wypadkom w pracy.

Kolejne posiedzenie Rady poświęcone będzie zapobieganiu dolegliwościom mięśniowo – szkieletowym związanym z pracą.
To ważny temat, który OPZZ sygnalizowało już w kwietniu br. przyjmując priorytety w zakresie bezpieczeństwa pracy zawarte w dokumencie ,,Piątka dla Bezpiecznej Pracy”.

(rg)