Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych od kilkunastu lat zabiega o emerytury stażowe tj. możliwość uzyskania prawa do świadczenia emerytalnego po osiągnięciu okresów składkowych w wymiarze 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, bez względu na wiek osoby uprawnionej. To nasz pomysł i nasz projekt popierany przez związkowców, pracowników, obywateli.

Możliwość skorzystania z prawa do emerytur stażowych – ma swoją długą historię.

Zalążkiem problemu był moment wprowadzenia reformy emerytalnej w 1998 roku i przejście z systemu zdefiniowanego świadczenia na system zdefiniowanej składki – wówczas zmieniono sposób wyliczania emerytur. Wprowadzono metodę, według której – ile sobie uskładasz (podzielone przez dalszy przewidywany okres przeżycia), taka będzie wysokość twojej emerytury. Wtedy też okazało się, że bez wpłat na fundusz emerytalny, wiek emerytalny jest kwestią drugo- czy trzecioplanową. Można pracować i 100 lat, ale jeśli się nie odprowadza składek, to nie ma się szans nawet na minimalną emeryturę.

OPZZ zaczęło głośno mówić o emeryturach stażowych około 10 lat temu.

Przez dwie kadencje Sejmu związkowcy prezentowali tę inicjatywę w parlamencie. Kulminacyjnym momentem był obywatelski charakter naszego projektu, pod którym podpisało się ponad 700 tysięcy pracowników. Było on dwukrotnie przedstawiany w Sejmie (22 lipca 2010r. i 29 lutego 2012r.). Wówczas się nie udało - Parlament nie podjął prac nad tą propozycją.

Od tamtego czasu, nie ma dnia, abyśmy nie zabiegali o to rozwiązanie, apelując o poparcie decydentów i polityków. Poparcie społeczne mamy od dawna.

Kolejny etap naszej aktywności to pismo skierowane do Prezesa Rady Ministrów (5 lutego 2015r.) w którym ponowiliśmy postulat podjęcia prac nad projektem obywatelskim Niestety, po raz kolejny koalicyjny rząd PO-PSL negatywnie odniósł się do naszych propozycji.

Ponowne pismo do Prezesa Rady Ministrów, tym razem rządu PIS, Mateusza Morawieckiego z postulatem emerytur stażowych skierowaliśmy w sierpniu 2018r. Poinformowaliśmy Premiera o złożeniu do Rady Dialogu Społecznego naszego projektu ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy prosząc o zainicjowanie procesu legislacyjnego.

Sprawy nabrały przyspieszenia w 2019 roku.

3 marca 2019r. skierowaliśmy do Prezydenta RP projekt ustawy wprowadzający dodatkową możliwość skorzystania z prawa do emerytury po 35 latach stażowych dla kobiet i 40 latach stażowych dla mężczyzn, z prośbą o wsparcie prac nad zmianą prawa w tym zakresie. Wystosowaliśmy równocześnie petycję (9 maja 2029r.) do Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej o poparcie złożonych w Radzie Dialogu Społecznego dwóch projektów ustaw emerytalnych: w sprawie emerytur stażowych i w sprawie niewygasającego charakteru emerytur pomostowych. Kolejna wymiana pism, kolejna wymiana argumentów.

Przełom nastąpił 23 stycznia 2020 roku. Parlamentarzyści z Polskiego Stronnictwa Ludowego na czele z Prezesem Władysławem Kosiniakiem - Kamyszem złożyli nasz projekt ustawy jako projekt poselski do Marszałek Sejmu Elżbiety Witek.

To początek drogi do otwarcia dyskusji w parlamencie i pokazania atutów naszego rozwiązania.

OPZZ zawsze podkreślało wiele korzyści, nie tylko indywidualnych, ale społecznych i ekonomicznych. W naszej ocenie są nimi w szczególności: zwiększenie zainteresowania pracowników do wykonywania pracy rejestrowanej, zmniejszenie skali zatrudnienia w szarej strefie, zmniejszenie liczby przypadków ukrywania przez pracodawców i pracowników faktycznie osiąganych zarobków, zmniejszenie liczby przypadków zgłaszania do ubezpieczenia społecznego i urzędów podatkowych zaniżonych wynagrodzeń czy zmniejszenie skali zastępowania umów o pracę umowami cywilnoprawnymi. To także realne zwiększenie wpływów do budżetu z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych, zwiększenie wpływów do Narodowego Funduszu Zdrowia z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne, a także do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z tytułu składek ubezpieczenia społecznego. Najważniejszym jest jednak prawo pracownika do wcześniejszej emerytury, które będzie decyzją podejmowaną indywidualnie przez pracowników w zależności od stanu zdrowia czy sytuacji rodzinnej.

Informacje o wszystkich inicjatywach podjętych przez OPZZ w tym zakresie dostępne są pod linkiem: https://www.opzz.org.pl/aktualnosci/kraj/walka-o-emerytury-stazowe-ten-projekt-powstal-w-opzz. Na stronie OPZZ można znaleźć także materiał wideo z konferencji prasowej w Sejmie z udziałem Przewodniczącego OPZZ, Andrzeja Radzikowskiego i Prezesa PSL Władysława Kosiniaka-Kamysza.

Renata Górna
Bogdan Grzybowski
Wydział Polityki Społecznej, Rynku Pracy, Ubezpieczeń i Zdrowia
Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych