OPZZ pozytywnie przyjmuje zaakceptowany 21 lipca br. przez szefów państw i rządów przyszły budżet Unii Europejskiej oraz powiązany z nim Fundusz Odbudowy zwany Unią Europejską Nowej Generacji. W sumie wydatki UE wynoszą w kolejnych 7 latach od 2021 do 20271,824 biliona Euro z czego 1 na budżet zostanie przeznaczonych 1,074 biliona a na fundusz odbudowy 750 miliardów Euro. W wyniku kompromisu środki budżetowe zostały zmniejszone z proponowanej kwoty 1,100 biliona do 1,074 kosztem zmniejszenia wydatków na badania, odrzucenie proponowanego przez komisję instrumentu wsparcia wypłacalności dla przedsiębiorców zagrożonych upadłością, ograniczeniem inicjatyw związanych z ochroną zdrowia. Dodatkowo fundusz naprawczy z proponowanego podziału sumy 750 miliardów na 250 milionów pożyczek i 500 milionów subwencji (grantów), będzie podzielony niemal w połowie tj. 390 milionów jako subwencje, 360 pożyczki. Środki z tego funduszu powinny zostać wydane do 2026 roku. Niektóre z krajów członkowskich uzyskały rabaty do budżetu europejskiego.

„Porozumienie będące wynikiem najdłuższego w historii posiedzenia Rady Europejskiej jest dobrym kompromisem – stwierdził przewodniczący OPZZ Andrzej Radzikowski - Najważniejsze jest, że jedność w Unii Europejskiej została zapewniona, a nasze postulaty, w tym dotyczące wsparcia dla Państw Członkowskich w walce z kryzysem w postaci subwencji a nie pożyczek, jak również wprowadzenie podatku od tak zwanego śladu węglowego czy bardziej rozłożone w czasie zapisy dotyczące dekarbonizacji znalazły swoje miejsce w końcowym porozumieniu https://www.consilium.europa.eu/media/45127/210720-euco-final-conclusions-pl.pdf. „

„Z niejakim zażenowaniem obserwuje dyskusję dotyczącą tego czy środki z UE będą uzależnione od przestrzegania zasady praworządności- dodał przewodniczący Radzikowski – Czyżby polski rząd zamierzał łamać prawo?„

Należy podkreślić, że tekst porozumienia podpisanego przez premiera zawiera odniesienia do zasady legalizmu będących przesłanką przyznania środków finansowych. Czytamy w nim m.in.:

Interesy finansowe Unii są chronione zgodnie z ogólnymi zasadami zapisanymi w Traktatach Unii, w szczególności z wartościami określonymi w art. 2 Traktatu o Unii [jest to artykuł mówiący o ochronie praworządności]. Rada Europejska podkreśla znaczenie ochrony interesów finansowych Unii, jak również poszanowania praworządności.

„Niestety wydaje się – podkreśla Adam Rogalewski dyrektor wydziału międzynarodowego - że budżet nie jest zbyt ambitny, jeśli chodzi o wydatki przeznaczone na politykę kohezyjną czy socjalną. Jak również nie zawiera wystarczających środków na politykę sprawiedliwej transformacji. Pojawiają się również obawy, iż wymóg przygotowania przez Państwa Członkowskie krajowych programów odbudowy koniecznych do starania się o środki z funduszu odbudowy, które musi zatwierdzić komisja oraz rada, opierające się o m.in. takie kryteria jak zalecenia w ramach semestru europejskiego czy efektywne działania na rzecz zielonej transformacji, nie koniecznie mogą być dla Polski korzystne.„